Orta Sınıf Nerede Türkiye'de ?

 Gözler ABD seçimlerine kitlenirken, bugün aynı zamanda AKP'nin iktidara gelişinin 18. yıl dönümü. 18 yılda Türkiye, dünyada dolar cinsi kişi başı gelir sıralamasında 73. sıradan 78. sıraya geriledi. 18 yılda ekonomideki yaşanan değişimi 10 başlıkta inceledik...

SON YILLARDA MİLLİ GELİR DÜŞÜŞTE

AKP iktidara geldiğinde 2002 yılı sonunda Türkiye’nin milli geliri 240 milyar dolardı. Bu rakam, 2013’te TL’nin aşırı değerli olmasının da etkisiyle 957 milyar dolara kadar yükseldi.

Ancak sonraki yıllarda hem ekonomideki yavaşlama ve krizler hem de TL’nin dolar karşısındaki büyük değer kaybıyla 2019’da 760 milyar dolara kadar geriledi.

2020 yılı için IMF’nin tahmini dolar cinsinden milli gelirin 649 milyar dolara gerileyeceği yönünde. Hükümetin açıkladığı Yeni Ekonomi Programı’nda ise 702 milyar dolar tahmini yer alıyor.

KİŞİ BAŞI MİLLİ GELİRDE DÜNYA SIRALAMASINDA GERİLEDİK

AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılı sonunda Türkiye’nin kişi başı milli geliri 3 bin 620 dolardı. 

2013’te 12 bin 490 dolara kadar yükselen bu rakam, 2019’da 9 bin 150 dolara gerildi. IMF’nin tahminlerine göre bu rakam 2020’de 7 bin 715 dolara gerileyecek. YEP’in 2020 tahmini ise 8 bin 381 dolar.

2002 yılında dolar cinsinden kişi başı milli gelirde Türkiye 73. sıradaydı. 

2019’da 75. sırada bulunuyor. 2020’de IMF tahminlerine göre ise 78. sıraya gerileyecek.

Türkiye’nin kişi başına düşen GSYH’si 2002 yılında yıllık ortalama 3 bin 659 $ seviyesindeyken, bu gelir 2013 yılında rekor seviyeye, yani 12 bin 519 $ seviyesine yükseldi. 

Ardından TL’nin de yıllar içerisinde yabancı para birimleri karşısındaki kötü performansı ve değer kaybı dolar bazında ülke vatandaşının ortalama yıllık gelirine de negatif yansıdı. 

Bununla birlikte Dünya Bankası verilerine göre 2019 yılında Türkiye’de kişi başına düşen yıllık gelir 9 bin 42 $ olarak açıklanırken, TÜİK’e göre ise kişi başı milli gelirin yıllık 9 bin 127 $ olduğu belirtildi.

2002 yılında kişi başına düşen ortalama milli geliri Türkiye'den daha düşük olup 2019 yılında kişi başına düşen milli geliri Türkiye'den daha fazla olan bazı ülkeler ise; Rusya, Çin, Romanya, Bulgaristan, Kazakistan ve Arjantin. 

YÜKSEK ENFLASYON SORUNU ÇÖZÜLEMEDİ

90’lı yıllar tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de enflasyonun (yıl sonu tüketici enflasyonu) yüksek olduğu yıllardı.

2000’lerden sonra tüm dünya ile birlikte Türkiye’de enflasyon önemli oranda geriledi ancak Türkiye dünya ortalamasının çok üzerinde kaldı.

2002 yılında yıllık enflasyon dünyada ortalama yüzde 4,1, gelişen ülkelerde yüzde 6,7 iken Türkiye’de yüzde 29,7 idi.

2019’da Türkiye’de enflasyon yüzde 11,8 olurken, dünyada ortalama yüzde 3,9, gelişen ülkelerde yüzde 5,7 oldu. IMF’nin Türkiye için 2020 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 12. Dünya ortalaması için tahmini ise yüzde 2,8.

2002’de Türkiye, dünyada enflasyonu en yüksek 7. ülkeydi. 2019’da bu alanda 15. sırada yer aldı. 2020’de ise IMF tahminine göre 18. sırada yer alacak.